Aρχείο Καβάφη
OPEN WALKS 29-30 Μαρτίου
Τα αρχοντικά της Κηφισιάς
Στα τέλη του 19ου αιώνα εμφανίστηκε στην Αθήνα ένας νέος τύπος κατοικίας, αυτός
της παραθεριστικής, με πιο έντονη την ανάπτυξη του φαινομένου στην περιοχή της
Κηφισιάς. Η Κηφισιά προσέλκυσε πλήθος επιφανών ανθρώπων των τεχνών, των
γραμμάτων αλλά και της πολιτικής σκηνής, οι οποίοι ανοικοδόμησαν τις εξοχικές
τους επαύλεις εκεί, θέτοντας την στο επίκεντρο των κοσμικών κύκλων.
Μέσα από έναν περίπατο στο Στροφύλι της Κηφισιάς, συναντά
κανείς εντυπωσιακές, γοητευτικές επαύλεις, τα λεγόμενα «αρχοντικά». Γρήγορα
μπορεί κανείς να παρατηρήσει τη μεγάλη ποικιλία αρχιτεκτονικών ρυθμών και
ρευμάτων που υιοθετήθηκαν στις βίλες, λόγω της επαφής των ιδιοκτητών και των
αρχιτεκτόνων τους με την κεντρική Ευρώπη. Ως αποτέλεσμα, στο προάστιο
γειτνιάζουν μεταξύ τους κτήρια νεοβυζαντινά, φρουριακά, κεντροευρωπαϊκά,
αναγεννησιακά, ρομαντικά, κ.ά. δημιουργώντας ένα ποικιλόμορφο αρχιτεκτονικά
περιβάλλον που σε συνδυασμό με την παρουσία πρασίνου μαγεύει κάθε επισκέπτη.
Στόχος της διαδρομής που έχει ως αφετηρία το Άλσος
Κηφισιάς, είναι να ταξιδέψουν οι επισκέπτες στο χρόνο, όταν η γειτονιά
αυτή φιλοξενούσε πλήθος σημαντικών προσωπικοτήτων της εποχής και αποτελούσε το
κέντρο των εξελίξεων.
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ
29 & 30 Μαρτίου 2025
ΩΡΕΣ ΕΚΚΙΝΗΣΗΣ
11:00-15:00, εκκίνηση ανά 30′
ΣΗΜΕΙΟ ΕΚΚΙΝΗΣΗΣ
Άλσος Κηφισιάς, είσοδος από Γρ. Λαμπράκη
ΣΗΜΕΙΟ ΤΕΡΜΑΤΙΣΜΟΥ
Οικία Παύλου Μελά, Τατοϊου 50
ΑΠΟΣΤΑΣΗ
1,7 χλμ.
ΔΙΑΡΚΕΙΑ
2 ώρες
Η Κυψέλη μέσα από την οδό Φωκίωνος Νέγρη
Η Κυψέλη, από προάστιο των Αθηνών, μεταμορφώνεται στις αρχές του 20ου αιώνα σε
πυκνοδομημένο αστικό περιβάλλον. Αρχίζουν να εμφανίζονται οι πρώτες αστικές
επαύλεις, τη θέση των οποίων σε λίγες δεκαετίες καταλαμβάνουν οι πρώτες
πολυκατοικίες με στοιχεία του Μοντέρνου κινήματος. Η εισαγωγή για πρώτη φορά
της έννοιας της οριζόντιας ή κατ' ορόφους ιδιοκτησίας δίνει το έναυσμα για το
φαινόμενο της έντονης ανοικοδόμησης που ακολούθησε. Τη δεκαετία του '30, ένας
κεντρικός πνεύμονας πρασίνου δημιουργείται πάνω από το ρέμα Λεβίδη: η γνωστή
«πράσινη λεωφόρος» της Φωκίωνος Νέγρη. Το νέο αυτό γραμμικό πάρκο αλλάζει
δραστικά την εικόνα της οδού, ενώ οι νέες κατασκευές όπως η Αγορά της Κυψέλης
και οι Πολυκατοικίες Κανάκη και Λαναρά, πρωτοστατούν στη μετέπειτα οικοδόμηση
των οικοπέδων πάνω στην οδό, η οποία διαδραματίστηκε την περίοδο του
Μεσοπολέμου και κυρίως από τα μέσα της δεκαετίας του '30 έως και το 1940, και
μεταπολεμικά τις δεκαετίες '50 και '60. Σήμερα, παρά τη συνοχή του αστικού
ιστού, η εικόνα της Κυψέλης περιλαμβάνει ένα συνονθύλευμα αρχιτεκτονικών μορφών
και ιστορικών φάσεων της πόλης των Αθηνών, δείγματα των οποίων βρίσκονται στον
σημερινό πεζόδρομο της Φωκίωνος Νέγρη.
Στη διαδρομή αυτή θα γνωρίσουμε την ιστορία της περιοχής της
Κυψέλης μέσα από την αρχιτεκτονική του δημόσιου χώρου της Φωκίωνος Νέγρη, καθώς
και μέσα από τη μεσοπολεμική και μεταπολεμική αρχιτεκτονική της.
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ
29 & 30 Μαρτίου 2025
ΩΡΕΣ ΕΚΚΙΝΗΣΗΣ
11:00-15:00, εκκίνηση ανά 30′
ΣΗΜΕΙΟ ΕΚΚΙΝΗΣΗΣ
Φωκίωνος Νέγρη 84 & πλ. Κανάρη
ΣΗΜΕΙΟ ΤΕΡΜΑΤΙΣΜΟΥ
Φωκίωνος Νέγρη & Δροσοπούλου
ΑΠΟΣΤΑΣΗ
700 μ.
ΔΙΑΡΚΕΙΑ
45-60′
NIGHT WALK by IFI Lighting «Ανακαλύπτοντας την Αθήνα μέσα
από το φως»
Για πρώτη φορά φέτος, το Open House Athens συνεργάζεται με την IFI
Lighting, για να αναδείξει την αρχιτεκτονική κληρονομιά της Αθήνας μέσα από το
φως. Σε αυτή τη διαδρομή, τρία εμβληματικά κτίρια – η Στοά Ιπποκράτους,
το Εθνικό Θέατρο και το νεοκλασικό του ξενοδοχείου Fresh – συνθέτουν
ένα αφήγημα που διατρέχει τη νεότερη αρχιτεκτονική ιστορία της πόλης.
Ο φωτισμός, πέρα από τεχνική παρέμβαση, λειτουργεί ως εργαλείο πολιτιστικής
αφήγησης, αναδεικνύοντας τη σημασία της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς στη σύγχρονη
εποχή. Στη Στοά Ιπποκράτους, η σύγχρονη επανασχεδίαση και η μελετημένη χρήση
φωτός αποκαθιστούν τη χαμένη αίγλη των εμπορικών στοών, που αποτέλεσαν ζωντανά
κομμάτια του αθηναϊκού ιστού. Το Εθνικό Θέατρο, αριστούργημα του Τσίλλερ,
φωτίζεται με τρόπο που αναδεικνύει τον μνημειακό του χαρακτήρα, συνομιλώντας με
το αστικό τοπίο. Το νεοκλασικό του ξενοδοχείου Fresh, γνωστό παλαιότερα ως
«Ξενοδοχείον Πίνδαρος», με τη διαχρονική του κομψότητα, αποκτά νέα πνοή μέσω
ενός φωτισμού που αναδεικνύει τις ιστορικές του λεπτομέρειες, συνδέοντάς το με
τη σύγχρονη ταυτότητα της Αθήνας.
Στον περίπατο αυτόν, οι επισκέπτες βιώνουν την αρμονική συνύπαρξη παρελθόντος
και παρόντος μέσα από τον σύγχρονο φωτισμό σε ιστορικά κτίρια που αναδεικνύει
την αρχιτεκτονική κληρονομιά, διατηρεί την παράδοση και, ταυτόχρονα, κοιτάζει
προς το μέλλον.
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ
29 & 30 Μαρτίου 2025
ΩΡΕΣ ΕΚΚΙΝΗΣΗΣ
19:00-20:30, εκκίνηση ανά 30′
ΣΗΜΕΙΟ ΕΚΚΙΝΗΣΗΣ
Στοά Ιπποκράτους, Ιπποκράτους 3-5
ΣΗΜΕΙΟ ΤΕΡΜΑΤΙΣΜΟΥ
Ξενοδοχείο Fresh, Αθηνάς 59
ΑΠΟΣΤΑΣΗ
1,4 χλμ.
ΔΙΑΡΚΕΙΑ
45-60′